TYT (Temel Yeterlilik Testi), sınav maratonunda tüm adayların karşılaştığı ilk büyük adım. Bu adımda başarıya ulaşmanın yolu, sadece ezberle değil, doğru düşünme becerileri ve analiz yeteneğiyle de mümkün oluyor. Özellikle felsefe ve mantık konuları, öğrencilerin sıklıkla zorlandığı, ancak doğru bir stratejiyle büyük bir avantaj sağlayabileceği alanlardan biri. Peki, bu zorluğu avantaja çevirmek mümkün mü? Elbette! Doğru yöntemler, planlı çalışma ve etkili pratikle felsefe ve mantık sorularında hedeflerinize ulaşabilirsiniz.

Felsefe soruları genellikle öğrencilerin okuma-anlama becerilerini ölçerken, aynı zamanda felsefi düşüncenin temel taşlarına hâkim olmayı gerektirir. Platon, Aristoteles, Kant gibi filozofların temel düşüncelerini öğrenmek, soruları çözmeyi kolaylaştırır. Ancak, sadece bilgi yeterli değildir. Bu bilgiler ışığında çıkarım yapabilme ve kavramsal ilişkileri doğru kurabilme yeteneği geliştirilmelidir. Örneğin, bir filozofun özgürlük üzerine yaptığı bir tanımı okuduğunuzda, bu tanımın çağrıştırdığı diğer kavramlarla bağlantısını kurmak büyük önem taşır.

Mantık ise tamamen disiplinli bir düşünce ve dikkat ister. Özellikle akıl yürütme, önerme ve kıyas gibi konuların net bir şekilde kavranması gereklidir. Bunun için bol bol soru çözmek, farklı soru tipleriyle karşılaşarak mantık yürütme yeteneğinizi geliştirmek şarttır. Unutmayın, mantık soruları genelde göründüğünden daha kolaydır, ancak karmaşık görünebilen ifadeleri sadeleştirip doğru bir analiz yapmanız gerekir. Örneğin, “Tüm insanlar ölümlüdür, Sokrates bir insandır; öyleyse Sokrates ölümlüdür” gibi klasik örneklerden başlayarak pratik yapabilirsiniz.

Bu yazıda, TYT felsefe ve mantık konularında başarıya ulaşmak için kullanabileceğiniz etkili çalışma yöntemlerini, dikkat etmeniz gereken önemli noktaları ve sınav sırasında işinize yarayacak pratik ipuçlarını bulacaksınız. Hazırsanız, hem felsefi derinliklere hem de mantığın matematiksel kesinliğine birlikte yolculuk yapalım!

TYT sınavında, birçok öğrencinin gözden kaçırdığı ancak doğru bir yaklaşımla ciddi bir fark yaratabilecek derslerden biri felsefe ve mantıktır. Bu iki alan, yalnızca bilgiyi ölçmekle kalmaz; aynı zamanda öğrencilerin eleştirel düşünme, analiz yapma ve problem çözme becerilerini değerlendirmek için özel olarak tasarlanmıştır. TYT’de felsefe ve mantık sorularını doğru bir şekilde çözmek, genel puan sıralamasında avantaj elde etmenin stratejik bir yoludur.

Bu bölümde, felsefe ve mantık sorularının sınav başarısına olan etkisini daha iyi anlamanızı sağlayacak bilgilerle başlayacağız. Aşağıdaki alt başlıklarla bu önemli alanlarda daha derine ineceğiz.

1.1 Felsefe ve Mantık Sorularının Stratejik Önemi

• TYT’de felsefe ve mantık, az sayıda soru içermesine rağmen doğru yanıtlarla yüksek katkı sağlar.
• Özellikle sayısal ya da eşit ağırlık öğrencilerinin, sözel alanlarda yapacağı doğruların önemi bu noktada artar.
• Felsefe, kavramsal düşünme becerisiyle okuma-anlama yeteneğinizi artırırken; mantık, analitik düşünceyle diğer derslere de dolaylı katkı sunar.

1.2 Felsefe ve Mantık Konularında Genel Hatalar

• Ezberci yaklaşımın felsefede başarısızlığa yol açması.
• Mantık sorularında doğru yorumlama yerine formüllerle sonuca ulaşmaya çalışmak.
• Dikkatsizlik nedeniyle verilen çıkarımları yanlış değerlendirme.

1.3 Neden Felsefe ve Mantıkta Başarılı Olmalısınız?

• TYT’deki yoğun rekabet ortamında, özellikle düşük yanlış oranıyla bu sorular sizi öne çıkarabilir.
• Felsefe ve mantık soruları genelde kısa ve hızlı çözülebilir niteliktedir.
• Doğru bir hazırlık süreciyle bu alanlardan net çıkarma şansınız oldukça yüksektir.

2. TYT Felsefe Konuları ve Dağılımları

TYT Felsefe, hem kavramsal düşünme yeteneğinizi hem de felsefi görüşleri anlama becerinizi ölçen kapsamlı bir alan. Bu bölümde, sınavda yer alan temel felsefe konularını ve bu konuların sınavdaki dağılımlarını ele alacağız. Ayrıca geçmiş yılların soru trendlerini analiz ederek hangi konulara daha fazla ağırlık verilmesi gerektiğini vurgulayacağız.

2.1 Felsefe Konuları Neler?

TYT Felsefe, genellikle şu ana başlıklar altında incelenir:

2.1.1 Felsefenin Alanı

• Felsefenin tanımı, temel kavramları ve yöntemleri.
• Felsefenin doğuşu, temel soruları ve diğer bilimlerle ilişkisi.

2.1.2 Bilgi Felsefesi (Epistemoloji)

• Bilginin kaynağı, doğruluğu ve sınırları.
• Rasyonalizm, empirizm, septisizm gibi yaklaşımlar.
• “Bilgi nedir?” sorusuna farklı filozofların yanıtları.

2.1.3 Bilim Felsefesi

• Bilimsel yöntem ve bilimin gelişimi.
• Pozitivizm, tümevarım ve tümdengelim gibi kavramlar.
• Bilim ve felsefe arasındaki etkileşim.

2.1.4 Varlık Felsefesi (Ontoloji)

• Gerçeklik, varlık ve metafizik konuları.
• Monizm, dualizm, materyalizm gibi kavramlar.
• “Varlık nedir?” ve “Gerçeklik ne kadar bilinebilir?” soruları.

2.1.5 Ahlak Felsefesi (Etik)

• İyi ve kötü kavramları, ahlaki değerler.
• Utilitarizm, deontoloji, erdem etiği gibi yaklaşımlar.
• “Doğru eylem nedir?” ve “Evrensel bir ahlak mümkün mü?” tartışmaları.

2.1.6 Siyaset ve Sanat Felsefesi

• Devlet, hukuk ve birey ilişkisi.
• Demokrasi, otokrasi, sosyal sözleşme gibi kavramlar.
• Estetik, güzellik ve sanatın anlamı.
• Sanatın toplumsal işlevi ve bireysel etkisi.

2.2 Hangi Konulardan Daha Çok Soru Geliyor?

2.2.1 Geçmiş Yılların Soru Dağılımı

• Bilgi Felsefesi: TYT’de sıklıkla karşımıza çıkar. Felsefenin diğer alanlarına temel oluşturduğu için ağırlıklı olarak sorulur.
• Ahlak Felsefesi: Hem günlük hayatla bağlantısı hem de anlaşılır olması nedeniyle sıkça tercih edilir.
• Bilim Felsefesi ve Varlık Felsefesi: Daha az soru çıksa da zorlayıcı kavramsal içerikleriyle dikkat çeker.
• Felsefenin Alanı: Giriş seviyesinde kavramlar içerdiğinden genellikle en kolay sorular bu alandan gelir.

2.2.2 Soruların İçerik Analizi

• Kavramları anlama ve karşılaştırma yeteneği ölçülür.
• Bir filozofun görüşü veya bir felsefi kavram üzerinden çıkarım yapmanız beklenir.
• Sorular genellikle açıklayıcı ve metin bazlıdır, bu yüzden okuduğunuzu anlama önemlidir.

2.2.3 Hangi Konulara Ağırlık Vermelisiniz?

• Bilgi Felsefesi ve Ahlak Felsefesi, soru dağılımlarında genelde ön planda.
• Felsefenin Alanı, kısa çalışma süresiyle maksimum verim sağlar.
• Bilim ve Varlık Felsefesi gibi konular, detaylı bilgiye dayalı olduğundan dikkatle çalışılmalıdır.

3. Mantık Sorularında Etkili Çözüm Teknikleri

Mantık soruları, TYT’nin diğer alanlarından farklı olarak öğrencilerin analitik düşünme becerilerini doğrudan ölçer. Bu soruları çözmek, yalnızca bilgiyle değil, aynı zamanda dikkat ve hızlı düşünme becerisiyle mümkündür. Bu bölümde, mantık konularını ele alacak, etkili çözüm tekniklerini paylaşacak ve sınavda avantaj sağlayacak pratik ipuçlarına odaklanacağız.

3.1 Mantık Konularını Anlamak

Mantık, kendi içinde iki ana başlıkta ele alınır: Klasik Mantık ve Sembolik Mantık. Bu iki alanı anlamak, temel kavramların üzerinde ustalaşmakla başlar.

3.1.1 Klasik Mantık

• Doğru Düşünme Kuralları: Tümevarım, tümdengelim ve analoji yöntemleri.
• Önermeler ve Çıkarımlar: Önerme türlerini tanıma, doğru-yanlış ilişkilerini analiz etme.
• Kıyas (Syllogism): Major ve minor önermelerle sonuç çıkarma.

3.1.2 Sembolik Mantık ve Problem Çözümü

• Semboller ve Bağlaçlar: “Ve”, “Veya”, “Değil”, “İse”, “Ancak ve Ancak” bağlaçlarının anlamı ve kullanımı.
• Doğruluk Tablosu: Önerme ilişkilerini sistematik olarak inceleme.
• Şema Çizimi ve Problemler: Karmaşık soruları görselleştirerek çözme.

3.2 Pratik Çözüm İpuçları

3.2.1 Hızlı Çıkarım Yapma Teknikleri

• Anahtar Kelimelere Dikkat: Soruda kullanılan “tüm”, “bazı”, “hiçbir” gibi ifadeler, çıkarım yapmanız için ipucu sağlar.
• Bağlaçların Etkisini Anlama: “Ve” bağlacı, her iki önermenin de doğru olması gerektiğini belirtirken; “Veya” bağlacı, birinin doğru olmasının yeterli olduğunu ifade eder. Bu farklar, doğru çıkarım yapmada kritik rol oynar.
• Doğruluk Tablosu ile Hızlanın: Özellikle “ise” ve “ancak ve ancak” bağlaçlarını içeren sorularda doğruluk tablosu çizmek hızlı bir çözüm sağlar.

3.2.2 Şık Eleme Yöntemleri

• Çelişkileri Tespit Edin: Mantık sorularında yanlış şıklar genellikle soru kökünde verilen bilgilerle çelişir. Çelişkili ifadeleri eleyerek doğru yanıta ulaşabilirsiniz.
• Uç Noktalara Odaklanın: Şıklardaki “her zaman”, “hiçbir zaman” gibi kesin ifadeler genellikle yanlıştır. Daha esnek ifadeleri kontrol edin.
• Adım Adım Çözüm: Özellikle karmaşık sorularda tüm şıkları analiz etmek yerine, önce soruyu anlamaya odaklanın. Şıklar arasında bağlantı kurarak eleme yapabilirsiniz.

3.2.3 Zaman Yönetimi Stratejileri

• Öncelik Kolay Sorularda: Daha kısa ve net soruları çözerek başlangıçta hız kazanabilirsiniz.
• Sembolik Sorulara Süre Ayırma: Sembolik mantık soruları, genellikle doğru çözüm yöntemine odaklanıldığında kolaydır. Paniklemeden çözüm yöntemine odaklanın.
• Görselleştirme: Özellikle sıralama ve ilişki tabanlı sorularda tablo veya şekil çizerek soruyu çözmek hem zaman kazandırır hem de doğruluk oranını artırır.

4. TYT Felsefe ve Mantık İçin Çalışma Tüyoları

TYT’de felsefe ve mantık sorularında başarılı olmanın yolu, etkili çalışma yöntemlerini benimsemekten geçer. Bu iki alan, farklı yaklaşımlar gerektirdiği için her biri için özel stratejiler geliştirmek önemlidir. Bu bölümde, felsefe ve mantık konularına nasıl çalışmanız gerektiğini ve bu süreçte dikkat edilmesi gereken noktaları ele alacağız.

4.1 Felsefeye Nasıl Çalışılır?

Felsefe, ezbere değil, anlamaya ve yorumlamaya dayalı bir derstir. Bu nedenle, çalışırken aşağıdaki yöntemlere dikkat etmek, başarı oranınızı artıracaktır.

4.1.1 Anlamaya Dayalı Not Alma Teknikleri

• Özetleme: Her bir filozofun temel düşüncelerini kısa, anlaşılır cümlelerle özetleyin.
• Bağlantılar Kurma: Felsefi akımlar veya filozoflar arasında karşılaştırmalar yaparak ilişkileri not alın. Örneğin, idealizm ve materyalizmin temel farklarını belirten bir tablo hazırlayabilirsiniz.
• Anahtar Kelime Yöntemi: Her konu için birkaç anahtar kelime belirleyerek akılda kalıcılığı artırabilirsiniz.

4.1.2 Güncel Kaynak Önerileri ve Soru Bankası Seçim Rehberi

• Kapsamlı Konu Anlatımı: Yeni nesil felsefe kitapları, sade dille yazılmış açıklayıcı anlatımlarıyla öğrenmeyi kolaylaştırır.
• Çeşitli Soru Türleri: Felsefe için soru bankası seçerken hem klasik hem de paragraf tabanlı soruları içeren kaynaklara öncelik verin.
• Video Dersler ve Çözümler: Anlamakta zorlandığınız konuları pekiştirmek için YouTube veya online eğitim platformlarından felsefe ders videolarını izleyebilirsiniz.

4.2 Mantık Soruları İçin Stratejiler

Mantık, analitik düşünme ve doğru bir sistematik çalışma gerektirir. Bu nedenle, mantık çalışırken şu yöntemleri uygulayabilirsiniz:

4.2.1 Düzenli Tekrarların Önemi

• Kavramları Tekrar Edin: Mantıktaki bağlaçlar, doğruluk tabloları ve çıkarım kurallarını düzenli olarak gözden geçirin.
• Soru Çözümünden Sonra İnceleme: Yanlış yaptığınız soruları yeniden çözerek hatalarınızı analiz edin. Bu süreçte, hangi mantık kurallarını doğru uygulamadığınızı öğrenebilirsiniz.

4.2.2 Bol Soru Çözmenin Sınav Başarısına Etkisi

• Farklı Türlerde Soru Çözün: Klasik mantık soruları, sembolik mantık problemleri ve yorum gerektiren karışık sorular arasında denge kurarak çeşitli soru tiplerine hazırlanın.
• Zamanlı Çalışmalar: Mantık sorularını süre tutarak çözmeye çalışın. Bu, sınavdaki hızınızı artırır ve zaman yönetimi becerilerinizi geliştirir.
• Kendi Sorularınızı Tasarlayın: Öğrendiklerinizi pekiştirmek için kendi örnek problemlerinizi hazırlayabilir veya arkadaşlarınızla soru çözüm çalışmaları yapabilirsiniz.

5. Sık Yapılan Hatalar ve Bunlardan Kaçınma Yolları

TYT felsefe ve mantık sorularında yapılan hatalar, genellikle öğrencilerin çalışma yöntemlerinden ya da soru çözme esnasında sergiledikleri dikkatsizlikten kaynaklanır. Bu bölümde, felsefe ve mantık sorularında en sık karşılaşılan hataları ve bu hatalardan kaçınma yollarını ele alacağız.

5.1 Felsefede Yapılan Hatalar

5.1.1 Ezberci Yaklaşımlardan Kaçınma

• Hata: Felsefi konuların yalnızca bilgi ezberiyle halledilebileceğini düşünmek. Ezberlenen bilgilerin yorumlanması gerektiği sorularda zorlanmaya neden olur.
• Çözüm: Felsefi kavramların ve filozofların düşüncelerini ezberlemek yerine, bu bilgileri günlük hayatta kullanabileceğiniz örneklerle ilişkilendirin. Örneğin, Platon’un “idea” kavramını modern yaşamda bir ideal düşünceyle bağlantılandırabilirsiniz.

5.1.2 Felsefi Kavramlar Arasındaki İlişkiyi Öğrenmenin Önemi

• Hata: Felsefi akımlar ve kavramlar arasında bağlantı kuramamak, kavramsal karmaşaya yol açar.
• Çözüm: Konular arasında karşılaştırmalı tablolar yaparak farklılıkları ve benzerlikleri anlamaya çalışın. Örneğin, rasyonalizm ve empirizmi karşılaştırarak bu iki düşünce arasındaki temel farkları belirtebilirsiniz.

5.2 Mantık Sorularında Düşülen Tuzaklar

5.2.1 Acele Karar Vermenin Olumsuz Etkileri

• Hata: Soru kökünü tam olarak anlamadan hızlıca bir sonuca varmaya çalışmak. Bu, genellikle yanlış çıkarımlara neden olur.
• Çözüm: Her soruyu dikkatlice okuyup, gerekirse birkaç kez tekrar ederek tüm bilgilerin doğru şekilde anlaşıldığından emin olun. Acele etmeden, adım adım çıkarım yaparak ilerleyin.

5.2.2 Sembolik İfadelerde Dikkat Edilmesi Gereken Püf Noktalar

• Hata: Sembolik bağlaçların ve ifadelerin anlamlarını yanlış yorumlamak. Örneğin, “A ve B” ile “A veya B” ifadelerini karıştırmak.
• Çözüm: Sembolik bağlaçları ve doğruluk tablosu kurallarını düzenli olarak tekrar edin. Özellikle “değil” ve “ise” bağlaçlarının etkilerini kavrayarak, verilen ifadeleri doğru analiz etmeye çalışın.

Hatalardan Kaçınma İçin Genel Öneriler

• Detaylı Çalışma: Her konunun temel kavramlarını derinlemesine öğrenin ve pratik yaparak pekiştirin.
• Yanlışlardan Ders Çıkarın: Çözdüğünüz sorularda yaptığınız yanlışların nedenlerini analiz edin ve bu hataları tekrarlamamak için özel bir çalışma planı hazırlayın.
• Dikkat ve Odaklanma: Özellikle sınav anında dikkat dağıtıcı unsurlardan uzak durarak sorulara odaklanın. Dikkatsizlik nedeniyle yapılan basit hataları engellemek için her soruyu dikkatlice inceleyin.

6. Motivasyon ve Zihin Hazırlığı

Sınavda başarılı olmanın temel taşlarından biri, yalnızca bilgi değil, aynı zamanda güçlü bir motivasyon ve doğru bir zihin yapısı oluşturmaktır. TYT felsefe ve mantık konularında yüksek performans göstermek için zihinsel hazırlık ve motivasyon teknikleri büyük önem taşır. Bu bölümde, başarı için gereken zihin yapısını oluşturmanın yollarını ve sınav öncesinde odaklanmayı artıracak yöntemleri ele alacağız.

6.1 Başarı İçin Doğru Bir Zihin Yapısı Oluşturun

6.1.1 Felsefi Düşüncenin Sınav Motivasyonuna Katkısı

• Felsefenin Hayata Bakış Açınızı Zenginleştirmesi: Felsefi düşünce, sadece sınav başarısı değil, aynı zamanda olaylara farklı bir perspektiften bakmayı da öğretir. Bu, stresle başa çıkmanızı ve mantıklı kararlar almanızı kolaylaştırır.
• Motivasyonu Artıran Sorular: “Neden çalışıyorum?” ve “Hedefim nedir?” gibi sorular üzerinde düşünmek, felsefenin özünden faydalanarak sizi sınava daha bilinçli bir şekilde hazırlayabilir.
• Kendi Felsefenizi Bulun: Kendi hayat felsefenizi ve hedeflerinizi belirlemek, sınav sürecinde ilham verici bir motivasyon kaynağı olabilir.

6.1.2 Planlı ve Sistematik Çalışmanın Zihin Hazırlığına Katkısı

• Hedeflerinizi belirleyip günlük küçük adımlarla ilerlemek, kendinize olan güveninizi artırır.
• Çalışma planınıza uygun hareket ederek, kontrol duygusunu güçlendirebilir ve sınav stresini azaltabilirsiniz.

6.2 Pozitif Düşünce Teknikleriyle Odaklanma Artırma Yolları

6.2.1 Pozitif Düşüncenin Önemi

• Negatif Düşünceleri Yenin: “Başaramam” veya “Zor bir konu” gibi düşünceler yerine, “Bu bir süreç ve öğreniyorum” gibi yapıcı ifadeler kullanın.
• Kendi Başarı Hikâyenizi Yazın: Daha önce başardığınız bir konuyu hatırlayın ve kendinize “Bunu yapabiliyorsam, diğerlerini de yapabilirim” deyin.

6.2.2 Odaklanmayı Artıran Yöntemler

• Meditasyon ve Nefes Egzersizleri: Günde 5-10 dakika nefes egzersizleri yaparak zihinsel berraklık elde edebilirsiniz. Bu, dikkatinizi toplamanıza yardımcı olur.
• Dikkat Dağıtıcıları Ortadan Kaldırın: Çalışma ortamınızı düzenleyin ve telefon, sosyal medya gibi dikkat dağıtıcı unsurları sınırlandırın.
• Pomodoro Tekniği: Çalışma sürelerinizi 25 dakikalık bölümlere ayırarak kısa molalar verin. Bu yöntem, hem verimliliği artırır hem de uzun süre odaklanmayı kolaylaştırır.

6.2.3 Motivasyonunuzu Yüksek Tutmak İçin Küçük Hedefler

• Günlük yapılacaklar listesi oluşturun ve tamamladığınız her görevin üstünü çizin. Bu, başarı hissini artırarak sizi motive eder.
• Başarılarınızı kutlayın. Çözdüğünüz zor bir soru ya da tamamladığınız bir konu için kendinize küçük ödüller verin.

7. Sık Sorulan Sorular (FAQs)

TYT’de felsefe ve mantık konuları hakkında sıkça sorulan sorulara net ve rehber niteliğinde cevaplar vermek, öğrencilerin bu derslere olan yaklaşımlarını daha bilinçli hale getirebilir. İşte sınav hazırlığı sürecinde adayların en çok merak ettiği sorular ve yanıtları:

8.1 Felsefe Konuları Kaç Sorudan Oluşuyor?

• Felsefe Soru Sayısı: TYT’de genellikle 5 soru felsefe konularından gelir. Bu sorular, felsefenin alanı, bilgi, varlık, ahlak gibi temel konuları kapsar.
• Soru Dağılımı: Soru sayısı az gibi görünse de doğru yanıtlar, genel puanınıza anlamlı bir katkı sağlar. Özellikle Türkçe ve diğer derslerde zorlanan adaylar için bu netler büyük avantaj oluşturur.

8.2 Mantık Soruları TYT’de Ne Kadar Önemli?

• Mantığın TYT’deki Yeri: Mantık, felsefe sorularının bir parçası olarak değerlendirilir ve genelde 1-2 soru bu konulardan gelir. Ancak bu az sayıdaki soru, mantığınızı kullanarak kolayca doğru yanıtlanabilir.
• Analitik Düşünceyi Ölçer: Mantık soruları, yalnızca TYT’de değil, hayatta da analitik düşünme becerisi geliştirmeniz açısından önemlidir. Bu beceri, diğer derslerdeki başarıyı da artırabilir.

8.3 Bu Derslerde Zorlananlar İçin Öneriler Neler?

8.3.1 Felsefe Dersinde Zorlananlar İçin İpuçları

• Okuma ve Anlama Becerisini Geliştirin: Felsefe soruları genellikle uzun metinler içerir. Bu nedenle düzenli kitap okumak, metin analizlerini kolaylaştırır.
• Felsefi Kavramları Günlük Hayatla İlişkilendirin: Kavramları günlük olaylarla bağdaştırmak, öğrenmeyi kolaylaştırır ve kalıcı hale getirir.
• Paragraf Soruları Çözün: Türkçe paragraf soruları, felsefe metinlerini anlamanız için pratik yapma fırsatı sunar.

8.3.2 Mantık Sorularında Zorlananlar İçin İpuçları

• Temel Bağlaçları Ezberleyin: Mantık bağlaçları ve doğruluk tablolarını öğrenmeden diğer konulara geçmeyin. Bu temel, soruları hızlı anlamanızı sağlar.
• Şema ve Görselleştirme Kullanın: Sıralama ve ilişkilendirme gerektiren sorularda tablo veya grafik çizerek çözüm yapmayı deneyin.
• Adım Adım Çalışın: Mantık karmaşık görünse de düzenli çalışmayla kolayca kavranabilir. Her gün bir konu üzerinde kısa süreli tekrarlar yapın.